Futbol kendi içinde pek çok faktörü barındıran bir oyundur. Futbolcu bu faktörler ile yüzleştiğinde bazen çok büyük zorluklar ile karşılaşabilir. Rakip bazı zamanlarda karşımızdaki takım değil de kendimiz olabiliriz.
Bununla mücadele etmek bazen pek mümkün olmayabilir. Bu da oyuncunun performansını önemli ölçüde etkiler. Futbol kendi içinde pek çok farklı değişkeni ve dinamikleri olan bir oyundur. Oyun içindeki herhangi bir şey de futbolcu üzerindeki baskıyı artırabilir.
Eğer futbolcu karşısındaki rakibini bir tehdit olarak algılarsa bu onu daha korkulu ve özgüvensiz bir hale getirebilir. Burada futbolcunun karşısındaki rakibi ya da rakiplerini bir meydana okuma olarak esas alması gerekir. Böylece futbolcunun üzerindeki baskı azalır ve büyük bir motivasyon ile mücadele etmeye başlar. Durum böyle olunca futbolcu daha olumlu düşünmeye başlar ve bu sayede o anki fiziksel gücünü ve yeteneğini daha iyi bir şekilde kullanabilir.
Böyle durumlarda antrenörlerin durumu da oldukça önemlidir. Futbolcuların durumlarını iyi bir şekilde gözlemlemeleri ve gerektiğinde onları motive edebilmelidir. Genellikle oldukça üst düzey rakipler ile ile karşılaştığımızda bizlere bir tehdit düşüncesi kaplar. Bu bizi daha savunmasız bir duruma getirir. Burada teknik direktörün oyunlarına rakipleri yenebileceğini inandırması ve bunu da iyi bir şekilde açıklaması gerekir. Yani tehdit olarak algılanan rakibi meydana okumaya dönüştürmesi gerekir. Bunu yaptığında futbolcular da kendilerini daha rahat hissedecek çok daha iyi bir performans ortaya koyabileceklerdir.
Maç Esnasındaki Baskı
Futbolcular üzerinde sürekli olarak baskı olduğu konusuna değiniyoruz. Ancak gerçek anlamda burada bahsettiğimiz baskı nedir? Çünkü psikolojik anlamda baskı denilen şey elle tutulur bir nesne değildir. Onu göremeyiz veya dokunamayız. Fakat bunun var olduğunu biliyoruz ve o şekilde kabul ediyoruz. Çünkü bildiğimiz şey insanların davranışlarını ve yargılarını belirliyor olmasıdır.
Tüm bunlar yüksek oranda psikolojiktir. O yüzden böyle bir şey olmadığını söylemek de mümkün değildir. Futbolcular üzerinde baskı oluşturmakta olan faktörlerin baskı derecesinin sınıflandırılamayacağını da belirtmek gerekiyor.
Bu sebepten ötürü de herhangi bir eylemin az ya da çok baskı yarattığını söylemek mümkün değildir. Çünkü benim için az baskı oluşturan eylem başka biri için çok fazla baskıya sebep olabilir. Yani spesifik olarak bir olayı az ya da çok baskı yarattığını söylememiz pek de mümkün değildir. Çünkü bu öznel bir durumdur ve oyuncudan oyuncuya değişen bir durumdur.
Bir futbolcu oldukça kritik bir anda yakalanılan penaltıdan büyük bir baskı hissedebilir. Başka bir futbolcu için bu çok daha az baskı anlamına gelebilir. Bu durum daha önce de bahsettiğimiz gibi oyuncunun kendisine bağlı bir durumdur. Ayrıca oyuncunun tecrübesine göre de bu baskının şiddeti değişebilir. Eğer oyuncu daha önce pek çok kez kritik anlarda penaltı kullanmışsa artık bu süreci kendi içinde daha az baskı sağlayacak hale getirmiş olabilir. Ama bunu tecrübeye indirgemek de mümkün değildir. Çünkü futbolcu bu konuda pek çok tecrübe yaşamış olsa da bunu aşamamış da olabilir. Ayrıca tecrübeyle bunu aşmış olsa bile ortamın atmosferi, kendi fiziksel durumu gibi sebeplerden dolayı aşmış olduğu bu sorun yeniden ortaya da çıkabilir.
Dış Baskı
Burada bahsedilen baskı futbolcunun üzerinde dışarıdan gelen baskı faktörlerini temsil eder. Bu baskı aileden, eşten, teknik direktörden ya da başka bir futbolcudan gelebilir. Ancak bu baskı sadece insanlardan gelmez. Aynı zamanda koşullar da sebep olabilir. Mesela takımın gol yemesi, geriye düşmesi ya da kaybetmesi gibi durumlarda da baskı ortaya çıkabilir.
İç Baskı
Bu da futbolcunun kendi kendine yapmış olduğu baskıyı ifade eder. O yüzden de sorgulanma veya yargılanma korkusu oyuncunun kendi gücünden ve yeteneğinden şüphe etmesine sebep olabilir. Bu aynı zamanda özgüvenin kaybolmasıyla da bir noktada bağlantılıdır. Kişi artık o göreve uygun olmadığını düşünebilir ve kapıldığı bu algıdan ötürü de aşağılık duygusu geliştirebilir. Elde ettiği başarısızlıklardan dolayı etrafındaki insanları hayal kırıklığına uğratma korkusu da oldukça büyük bir baskı oluşturabilir.
Bazı zamanlarda oyuncular transfer oldukları takımda sezon başlamadan önce çok büyük yargılara maruz kalabiliyor. Bu da takım arkadaşları ile olan performansını etkiliyor ve yeteneğini tam olarak gösteremediğinde ise takımdan gönderiliyor. Bazen bu tarz futbolcular ayrıldıkları kulüpten sonra gittikleri kulüpte takımın en iyi oyuncularından biri olabiliyor. Bunu pek çok futbolcuda görmüş olmanız mümkündür. Gitmiş olduğu kulüpte baskı ortadan kalktığı için artık sahip olduğu yeteneğin tamamını burada daha rahat sergilemesi mümkün hale gelmiştir.
İç baskı genelde çözülmesi en zor olanlardan biridir. Burada korku, hırs, endişe ve sinir gibi pek çok duyguyu bulmamız mümkündür. Üstelik baskı sadece futbolla ilişkili bir kavram değildir. Hayatımızın neredeyse her noktasında onu bulmamız mümkündür.
Baskıyla Başa Çıkmanın Yolları
Öncelikli olarak baskının sadece futbolculara özgü olmadığını hayatımızın bir parçası olduğunun farkında olmamız gerekir. Fakat bir oyuncu üzerinde yapılmış olan baskının da oldukça büyük olduğunu da kabul etmek gerekir. Temelde baskı dediğimiz şey bireyin kendine dayatmış olduğu bir şeydir. Yani bunu ortadan kaldırmak da yine bize bağlıdır.
Futbolcu bu baskıyı ortadan kaldırmayı öğrenebilir ve durumu kendi avantajına çevirebilir. Çünkü bu durum kendi avantajlarını ortaya koymasını önleyen bir engeldir. İşte burada zihinsel gücünüz baskının tüm olumsuz sonuçlarını ortadan kaldırmada önemli bir araçtır.
Bu açıdan kendinizi zihinsel olarak güçlendirmenin yollarını bulmanız gerekir. Çünkü futbolcu baskı altındayken iyi oynayamaz. Eğer kişi zihinsel olarak güçlü olursa bu baskıyı da kontrol etmeyi başarabilir.
Bugüne kadar neredeyse bütün futbolcular kariyerlerinin belirli noktalarında bazı baskılar altında kaldılar. Fakat bunları bir şekilde kontrol etmeyi başardılar. O yüzden futbolcunun başarısı kariyeri boyunca maruz kaldığı baskılar ile nasıl mücadele ettiğiyle doğrudan bağlantılıdır.
Bunlar ile birlikte pozitif ve negatif baskıların da olduğunu belirtmek gerekir. Bazen ikisi bir de futbolcunun korku duygusu yaşamasına neden olabilir. Negatif baskı anlaşılabilir fakat pozitif baskı daha çok hayal kırıklığına uğratma korkusu ile kendini var etmektedir. O yüzden de statta onu destekleyen yüzlerce taraftar varken oyuncu onların beklentilerini karşılayamayacağını düşünebilir ve hayal kırıklığına uğratabileceği düşüncesiyle kendine baskı uygular. Fakat oradan alınan bu baskı bir avantaja da dönüştürülebilir. Futbolcu onlar için en iyi performansı koymak için büyük bir mücadele ortaya koyabilir. Bunu yaparken kendi iç baskısını azaltabilirse ortaya gerçek anlamda tüm yeteneğini sergileyebilir. Almış olduğu ya da yaratmış olduğu bu baskıyı bir avantaja ya da dezavantaja dönüştürmek tamamen futbolcunun elinde olan bir şeydir.
Eğer üzerinizde büyük bir baskı varsa bu daha iyi bir performans ortaya koymanız anlamına gelir. O baskı ile daha çok odaklanabilir ve motivasyonunuzu da sağlayabilirsiniz.
Baskıyı yeri geldiğinde artırmanız gerektiğini yeri geldiğinde ise azaltmanız gerektiğinin farkında olun. Bu noktada kendinizi tanımanız oldukça önemlidir. Kendinizi ne kadar çok tanırsanız eksik olan taraflarınızı da görebilir ve bunları düzeltmek için önlem almaya başlayabilirsiniz.